W ostatnich latach coraz częściej spotyka się przypadki umów pożyczek, których warunki budzą poważne wątpliwości co do ich uczciwości i zgodności z dobrymi obyczajami. Szczególnie niepokojące są sytuacje, w których pozaodsetkowe koszty pożyczki – czyli prowizje i inne opłaty – niemal dorównują, a czasem nawet przewyższają kwotę samej pożyczki.
W jednej ze spraw sądowych prowadzonych przez Kancelarię ujawniono, że pożyczkobiorczyni została obciążona kosztami w wysokości 2000 zł przy kwocie pożyczki również wynoszącej 2000 zł. Sąd uznał, że taka konstrukcja umowy prowadzi do rażącej dysproporcji świadczeń i narusza podstawowe zasady współżycia społecznego. Szczególnie krytycznie oceniono prowizję w wysokości ponad 1500 zł, ponieważ takowa nie miała żadnego racjonalnego uzasadniona.
Choć ustawa o kredycie konsumenckim dopuszcza pewien maksymalny poziom kosztów pozaodsetkowych, nie oznacza to, że każda opłata w tych granicach jest automatycznie zgodna z prawem. Jak zauważył Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nawet zgodne z przepisami krajowymi koszty mogą być uznane za nieuczciwe, jeśli nie znajdują pokrycia w rzeczywistych kosztach ponoszonych przez pożyczkodawcę.
W omawianym przypadku sąd zwrócił uwagę na brak rzetelnej informacji dla pożyczkobiorcy. Klientowi nie wyjaśniono, z czego wynika wysokość prowizji ani jakie konkretne usługi lub zabezpieczenia miała ona pokrywać. Co więcej, pożyczkodawca nie przedstawił dowodów na to, że konsument został właściwie poinformowany o kosztach przed podpisaniem umowy.
To wszystko prowadzi do wniosku, że niektóre firmy pożyczkowe wykorzystują swoją pozycję do narzucania klientom nieuczciwych warunków w tym między innymi przez jednostronne i milczące dodawanie do umowy odpłatnych usług, które większości pożyczkobiorców nie będą przydatne, ani potrzebne. Ukryte lub zawyżone koszty pożyczki mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych dla konsumentów, którzy z uwagi na wątpliwe praktyki dużych firm pożyczkowych – nie mają pełnej świadomości skąd wynika kwota zobowiązania i czy dane warunki umowy warunkują jej zawarcie.
Mając powyższe na uwadze – ważne jest, by przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy dokładnie analizować jej treść, zapytać „sprzedawcę” o wszystkie opłaty i w razie wątpliwości korzystać z porady prawnej. Sądowe orzecznictwo pokazuje, że nawet zgodne z ustawą opłaty mogą zostać zakwestionowane, jeśli naruszają interesy konsumenta lub są sprzeczne z zasadami uczciwości.
Jeżeli zaciągnąłeś lub dopiero zamierzasz zaciągnąć pożyczkę i masz wątpliwości, co do rzetelności jej zapisów – adw. Tomasz Szpila pomoże Ci sprawdzić, czy możesz uniknąć wydatku w postaci zwrotu nienależnej pożyczkodawcy kwoty oraz czy zapisy umowy są uczciwe.
